Oficjalnie zalecane metody leczenia obejmują stosowanie w pierwszej kolejności leków modyfikujących przebieg choroby.

W razie braku skuteczności tych leków lub niemożności ich stosowania z różnych przyczyn, następną opcją jest stosowanie leków biologicznych.

Leki te nie wpływają na czynniki powodujące powstanie choroby, a jedynie hamują skutki zachodzących w organizmie reakcji immunologicznych.

Kolejność zaleceń ich stosowania wynika tylko z oszczędności finansowych, nie zawsze słusznych i uzasadnionych ekonomicznie. W czasie kiedy pracowałem w Zjednoczonym Królestwie (UK) był już w ministerstwie zdrowia projekt aby młodych chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów od początku leczyć lekiem biologicznym bez czekania na efekty uprzedniego stosowania metotreksatu lub innych leków tzw. modyfikujących przebieg choroby. Niestety ale z powodu kryzysu finansowego w ostatniej chwili wycofano się z tego projektu. Niemniej zasada, że lek biologiczny podajemy po nieskutecznym stosowaniu 2 leków modyfikujących przebieg choroby jest stosowana w UK w odmienny sposób niż w Polsce. Przy znacznej aktywności choroby chorzy w UK od początku otrzymują równocześnie 2 leki z grupy DMARD’s. Zazwyczaj metotreksat i hydroxychlorochinę i przy braku remisji w ciągu 3 – 4 miesięcy mogą już otrzymać lek biologiczny.

Oficjalnie jest głoszony pogląd, że choroba powstaje i rozwija się u osoby genetycznie predysponowanej z nieznanych powodów. Jednak liczne dowody świadczą o podłożu zakaźnym tej choroby, jak i innych chorób reumatologicznych.

1. U znacznej części chorych choroba rozwija się po uprzednio przebytej infekcji.
2. Wielu chorych w trakcie choroby ma wysoki poziom leukocytów lub limfocytów, a ich poziom często wzrasta w trakcie zaostrzania się objawów choroby.
3. Również wielu chorych w trakcie choroby ma gorączkę lub stany podgorączkowe, ewentualnie temperatura ciała wzrasta w trakcie nasilania się objawów choroby.
4. Bardzo często choroba nasila się przy kolejnych infekcjach oraz w sytuacjach osłabienia odporności.
5. Osłabienie odporności następuje czasami po silnym wstrząsie psychicznym i jest to jeden z kolejnych czynników wyzwalających chorobę.
6. Leczenie innych chorób silnymi lekami hamującymi układ immunologiczny powoduje czasami również rozwój zapalenia stawów.
7. Odstawienie hormonów sterydowych (u osób bez choroby immunologicznej) lub hormonalnej terapii zastępczej u zdrowych kobiet także zapoczątkowuje u wielu z nich zapalenie stawów lub inne choroby z autoagresji, a więc nie tylko reumatologiczne.
8. Choroby reumatoidalne pojawiają się częściej w okresach kiedy wzrasta liczba zachorowań na wszelkiego rodzaju infekcje, tzn. wiosną i jesienią.
9. Liczba zachorowań na choroby reumatoidalne wzrasta wyraźnie w okresie epidemii nawet łagodnych chorób zakaźnych, co jest prawdopodobnie spowodowane obniżeniem odporności układu immunologicznego.
10. U części chorych choroby reumatoidalne występują po urazach, zwłaszcza ciężkich, a więc w sytuacji kiedy dochodzi do uszkodzenia tkanki i łatwiej wnikają do organizmu różne czynniki zakaźne.
11. Podobnie jest po operacjach, które poprzez uszkodzenie tkanki również ułatwiają wnikanie do organizmu różnych czynników zakaźnych.
12. U części chorych w trakcie zapalenia stawów leczenie antybiotykiem infekcji przez okres 10 – 14 dni zatrzymuje objawy choroby na kilka tygodni lub miesięcy.
13. Większość chorych stale lub okresowo w trakcie zapalenia stawów ma powiększone węzły chłonne, co jest reakcją organizmu na obecność jakiegoś czynnika infekcyjnego.

Wszystkie powyższe spostrzeżenia dotyczą nie tylko zapalenia reumatoidalnego stawów, czy też schorzeń reumatologicznych, ale także wielu innych chorób immunologicznych.

Bardzo często zapaleniom stawów towarzyszą inne choroby immunologiczne, jak choroby tarczycy, łuszczyca, bielactwo, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego – Crohna, itp.

Poza sztucznie skonstruowanymi lekami biologicznymi większość leków stosowana w leczeniu zapaleń stawów została odkryta przypadkowo i nie wiemy, co tak naprawdę one robią w organizmie. Krótko mówiąc, nie wiemy jak one działają i dlaczego.

W zależności od obecności lub nieobecności w surowicy przeciwciał (czynnik reumatoidalny i/lub przeciwciała przeciwcytrulinowe) wyróżniamy cztery postaci choroby. Czasami oddzielnie określamy postać z szybkim niszczeniem stawów.

Tak naprawdę mogą to być różne choroby o odmiennych przyczynach i dlatego różnią się przebiegiem i szybkością postępu zmian stawowych oraz obecnością przeciwciał we krwi.

O objawach i klasycznym leczeniu zapaleń stawów napisałem poradnik, pt. „Jak leczyć reumatoidalne zapalenie stawów.”

Teraz poprzez tę stronę internetową chciałbym podzielić się moją wiedzą i doświadczeniem o innych metodach leczenia zapaleń stawów oraz większości chorób reumatycznych. Na pewno choroby te są wywoływane przez różne czynniki zakaźne.

Świadczą o tym dobre efekty ich leczenia antybiotykami, błyskawiczne efekty po stosowaniu sterydów (które ze względu na dużą szkodliwość stosujemy krótko) oraz korzystne działania leków przeciwpierwotniakowych, a zwłaszcza przeciwamebowych. U części chorych także leki przeciwpasożytnicze dają bardzo dobre efekty.

Wielu lekarzy widząc wyraźną poprawę po w/w lekach szuka innych skuteczniejszych sposobów leczenia zarówno zapaleń stawów jak i innych chorób immunologicznych.

Powodem tego jest fakt, że nawet najlepsze leczenie oficjalnie zalecanymi metodami wymaga minimum 2,5 do 3 lat stosowania silnych leków. Na dodatek ten okres leczenia często wydłuża się znacznie (nietolerancja leków, alergie lub objawy uboczne).

Jeżeli leki z grupy hamujących rozwój RZS zlikwidują wszystkie objawy choroby (zazwyczaj po 3 – 6 miesiącach), to i tak chory musi je przyjmować przez co najmniej 2 lata. Dopiero po tym czasie bez objawów zapalenia stawów można powoli redukować ich dawki. Takie postępowanie u wielu chorych umożliwia uzyskanie pełnej remisji i uwolnienie się od choroby na wiele lat lub na zawsze. Nie jest to metoda dająca wyleczenie wszystkim chorym. Wiele osób cierpiących na zapalne choroby reumatologiczne nie toleruje tych leków, które mogłyby zahamować u nich chorobę.

Głównym błędem popełnianym przez lekarzy, a zgodnym z oficjalnymi zaleceniami, jest kończenie leczenia lub zmniejszanie dawek leków przy obecnych objawach choroby. Wynika to z faktu stosowania do oceny remisji choroby wskaźnika DAS28 lub podobnych. Od wielu lat spotyka się to z krytyką coraz większej grupy lekarzy praktyków (niestety nadal są oni w mniejszości). Obecność zapalenia w jednym stawie przy dobrych wynikach badań krwi nadal świadczy o aktywnej chorobie reumatoidalnej mimo „dobrego” wskaźnika DAS28.

Grupa amerykańskich i brytyjskich specjalistów poszukujący przyczyn chorób reumatycznych znalazła dowody na zakażenie amebą jako przyczynę rozwoju zapalenia stawów.

Od wielu lat działa stowarzyszenie lekarzy amerykańskich The Arthritis Trust of America, które propaguje leczenie zapaleń stawów lekami przeciwamebowymi. Metoda ta jest opisana na stronie http://arthritistrust.org/ 

Inna grupa amerykańskich specjalistów stosuje w leczeniu chorób immunologicznych, a więc nie tylko reumatycznych, antybiotyki. Ta metoda leczenia zwana protokołem antybiotykowym jest opisana na stronie http://www.roadback.org/ 

Chorzy poszukujący na własną rękę lepszych rozwiązań często stosują:

• Dietę bezglutenową – ostatnio bardzo modna, ale mało skuteczna i przynoszącą efekty u niewielkiego odsetka chorych. Praktycznie pomaga tylko chorym z uczuleniem na gluten lub jego nietolerancją, co mimo wielu opisów w internecie spotyka się rzadko.
• Dietę wegetariańską – dobra jako wspomaganie leczenia, ale sama nie wystarcza, aby osiągnąć zdecydowaną poprawę.
• Dietę wegańską – znacznie lepsza od wegetariańskiej, u wielu chorych daje wyraźną poprawę. Można przy jej pomocy wspomagać inne metody leczenia.
• Dietę paleo – niezbyt przydatna w tego typu chorobach
• Oczyszczanie jelit – różne metody, niektóre bardzo przydatne w leczeniu zarówno zapaleń stawów jak i innych chorób immunologicznych. Szczególnie godne polecenia są: hydrokolonoterapia i lewatywy. Strona o tym jak wykonywać lewatywy www.arkadia-polania.pl/lewatywa.php
• Metodę LDN – pomaga u wielu chorych zwiększyć aktywność „dając” więcej energii w ciągu dnia ale nie jest w stanie wyleczyć zapalenia stawów.